Condotel phát triển nhanh vì nó có ưu điểm lớn và đánh đúng vào tình trạng hiện nay của Việt Nam. Đó là từ năm 2015- 2017, khách du lịch tăng 30%/năm. Hiện xuất hiện nhiều nguồn tiền khác ngoài ngân hàng là từ tầng lớp trung lưu có tiền để dành và muốn đầu tư.  

Các yếu tố hội tụ lại thì một bên là ngành du lịch phát triển nhanh, mong muốn các loại hình nghỉ dưỡng phát triển để đáp ứng du lịch, doanh nghiệp cũng muốn phát triển để đáp ứng nhu cầu, một bên là nguồn tiền ngân hàng hạn hẹp trong khi nhiều nhà đầu tư có tiền muốn đầu tư.

Theo đó, condotel là một ngành giúp đáp ứng các nhu cầu trên, do vậy nó đã phát triển rất nhanh mặc dù chưa có thật đầy đủ hành lang pháp lý. Đúng là cuộc sống luôn đi trước, năm 2014 chưa có condotel nhưng đến năm 2015 đã xuất hiện condotel nhưng chưa có văn bản luật đi kèm.

Từ tháng 1/2017, chúng tôi đã tổ chức một hội thảo về condotel và đã có báo cáo tới các Bộ, ban, ngành. Theo sự trao đổi của chúng tôi với các doanh nghiệp, quan chức, chúng tôi mong muốn có một quan điểm rõ ràng về condotel.

Ban đầu condotel không có trong luật nhưng gần đây đã có thuật ngữ căn hộ du lịch, được quy định trong Luật Du lịch. Biệt thự nghỉ dưỡng cũng đã được quy định. Theo trao đổi với các quan chức, chúng ta không cần bổ sung thêm vào luật vì đã được quy định là hàng hoá. Điểm vướng mắc nhất hiện nay là cấp theo thời hạn sử dụng đất lâu dài hay 50 năm, 70 năm.

Theo quan điểm của chúng tôi, condotel thường được xây dựng trên đất kinh doanh dịch vụ. Tôi biết Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên Môi trường đang theo quan điểm là nếu nằm trong khu du lịch thì có thể cấp 50 năm và thêm 1 chu kỳ 50 năm nữa nếu được chấp nhận phê duyệt.

Thứ hai, thực tế ở Hà Nội, TP.HCM, Quảng Ninh, Đà Nẵng có những condotel được xây dựng trên đất ở thì đương nhiên cấp thời hạn sử dụng lâu dài như đất ở.

 Về quy hoạch, tôi ủng hộ phải có quy hoạch nhưng phải uyển chuyển, mang tính tích cực, quy hoạch tạo ra nhu cầu chứ không phải quy hoạch dựa trên nhu cầu. Chẳng hạn, Bình Định trước khi chưa có Tập đoàn FLC vào đầu tư thì chưa có khách du lịch đến nhiều. Khi Tập đoàn FLC đầu tư vào đây, Bình Định đã tạo ra nhu cầu cho khách du lịch và người dân.  

Hiện nay, loại hình condotel có những nơi vẫn “bối rối” trong việc cấp giấy chứng nhận và quyền sở hữu. Trước hết, để bảo vệ khách hàng và cũng như phát triển du lịch thành ngành mũi nhọn theo Nghị quyết 08 của Bộ Chính trị, tôi nhất trí với ý kiến cho rằng nếu chờ luật lâu quá, có khi có luật rồi thì cơ hội không còn nữa, nên phải có giải pháp trước mắt và lâu dài.

Về giải pháp trước mắt, Bộ Tài nguyên Môi trường và Bộ Xây dựng cần sớm xây dựng khung pháp lý về các thủ tục cấp giấy chứng nhận cho condotel để nhà đầu tư yên tâm. Bình Định đã cấp giấy chứng nhận không phát sinh đơn vị ở. Hiện nay chúng ta vừa làm vừa lo khi chưa có khung pháp lý phù hợp. Trong điều kiện bình thường không sao nhưng khi cần sẽ có những thứ chưa được luật quy định và như vậy rất phức tạp.

Vừa rồi chúng tôi đề nghị thẩm định Luật Đất đai của Bộ tài nguyên và Môi trường. Bộ này cũng có nói đến condotel với mục đích sử dụng là kinh doanh dịch vụ và nhiều chuyên gia nói đến đất du lịch. Như vậy, trong tương lai chúng ta sẽ có thể quy định chặt chẽ hơn.

Chúng tôi chưa nhận lại các bản giải trình của Bộ Xây dựng, nhưng chúng tôi có nghe là Bộ cũng đang nghiên cứu về vấn đề này, hy vọng sẽ được giải quyết sớm. Dù vậy, điều này cũng không có nghĩa là mọi việc bị đóng băng trong thời điểm này. Một số luật đã có quy định khá rõ.  

Vấn đề quan trọng nhất là cần sớm xây dựng văn bản pháp luật đầy đủ để điều chỉnh liên

quan đến loại hình này. Chúng tôi, Bộ VHTT&DL sẽ tham gia với 3 góc độ. Thứ nhất, chúng tôi sẽ kết hợp cùng với Bộ, ngành liên quan xây dựng các văn bản pháp luật đầy đủ liên quan đến condotel. Thứ hai, đưa ra dự báo về xu hướng, quy mô khách trên phạm vi cả nước và các địa bàn trọng điểm để có sự phát triển hài hoà bền vững cho condotel. Thứ ba, đề xuất tiêu chuẩn xếp hạng condotel để đảm bảo đúng theo hệ thống lưu trú của ngành du lịch.  

Condotel là căn hộ khách sạn, đó là thuật ngữ rất dễ hiểu và được sử dụng nhiều trên thế giới. Ở Thái Lan, thuật ngữ đã dùng từ năm 90.

Về việc cấp giấy chứng nhận sở hữu, chúng ta đồng ý cấp nhưng phải có điều kiện. Thứ nhất, liên quan đến quy hoạch. Quy hoạch nhà ở khác quy hoạch căn hộ khách sạn. Thứ hai, phải có cơ sở hạ tầng dịch vụ. Phải có y tế, giáo dục đi kèm. Thứ ba, là quy chuẩn kỹ thuật. Ví dụ phải có bếp. Thứ tư là quản lý vận hành. Nhà ở bình thường không có lễ tân, nhưng căn hộ khách sạn phải có lễ tân, an ninh…

Tôi đề xuất không cần sửa luật vì bên Thái Lan, trong luật chung cư họ cho phép sử dụng những căn hộ khách sạn với 2 mục đích khác nhau thì đều được, nhưng để chuyển đổi thì phải có điều kiện đi kèm.

Về thời hạn, ở Châu Âu có quy định cụ thể. Chẳng hạn, ở Anh là 100 năm, ở chúng ta chắc chắn không thể có việc cấp phép vô thời hạn, bởi như thế sẽ không kiểm soát được, và liên quan đến rất nhiều vấn đề khác.

Tôi xin đề xuất Chính phủ nên ban hành một nghị định xác định rõ hơn thuật ngữ condotel và cùng với đó là các điều kiện, tôi cũng mong Bộ Tài nguyên Môi trường phối hợp với Bộ Xây dựng cùng đưa ra các giải pháp.  

Tôi có kiến nghị ngắn hạn và dài hạn hơn một chút. Kiến nghị dài hạn đó là làm luật và sửa luật, nhưng kiến nghị này tốn kém và có thể không cần thiết.

Giải pháp ngắn hạn đó là đề nghị 4 Bộ: Xây dựng, Tài nguyên Môi trường, Văn hóa Thể thao và Du lịch, Bộ Tư pháp đưa ra một hướng dẫn cho các tỉnh; trong đó hướng dẫn căn hộ condotel là căn hộ giao đất ở (không hình thành đơn vị ở). Nếu muốn bỏ chữ “ở” thì nhà đầu tư phải xây trường học, bệnh viện. Như vậy vừa chắc cho tỉnh vừa chắc cho chủ đầu tư, vừa chắc cho nhà đầu tư được cấp sổ đỏ lâu dài mà trước mắt không sai luật. Điều này sẽ áp dụng được luôn.

Thứ hai, các Bộ, ngành có liên quan không cần làm luật, vừa tốn kém, tốn thời gian, tiền bạc, nhân lực mà không giải quyết được nhiều. Hiện chúng ta đã đều thừa nhận sự tích cực của condotel, nó vẫn đang tồn tại, giao dịch bình thường, không làm cho các nhà quản lý “đau đầu”. Thay vào đó, tôi đề nghị Chính phủ ban hành một thông tư hướng dẫn liên bộ về condotel. Trong lúc luật đang vướng như thế này thì sự đồng thuận của các Bộ là có thể làm được ngay.

Việc ban hành thông tư hướng dẫn sẽ giúp bảo vệ nhà đầu tư và chủ đầu tư cũng  vay được tiền để phát triển dự án và địa phương cũng có thể giao đất.